SpongeBob Kanciastoporty (ang. SpongeBob SquarePants) – serial animowany produkcji Nickelodeon, powstający od roku 1999. W roku 2004 nastąpiła przerwa w produkcji kolejnych części serialu, spowodowana pracami nad pełnometrażowym filmem o przygodach SpongeBoba (w Polsce wydany bezpośrednio na DVD w drugiej połowie 2005 roku), potem wznowiono produkcję, która trwa do dzisiaj.

O serialu

W polskiej telewizji serial emitowany był od 1 października 2004 roku na antenie MTV Polska, towarzyszyła mu lektorska wersja tłumaczenia, imitująca dubbing; wyemitowano jedynie dwie pierwsze serie. Serial wyświetlany był w stu trzydziestu sześciu krajach, gdzie zdobył miliony fanów, przeważnie wśród młodzieży i osób dorosłych. W niektórych krajach, m.in. w rodzimej Ameryce, serialowi udało się uzyskać status kultowego. Obecnie trwa emisja piątej serii serialu. Oprócz serialu i filmu powstało także kilkanaście gier komputerowych ze SpongeBobem w roli głównej.

Historia i opis SpongeBoba

SpongeBob to gąbka morska (często mylona z serem), która ma kształt zwykłej gąbki do mycia. W 1999 roku, gdy w głowie Stephena Hillenburga narodził się pomysł, by stworzyć serial animowany rozgrywający się pod wodą, z wszelkiego rodzaju morskimi stworzeniami jako bohaterami. Największy problem Stephen miał właśnie przy tworzeniu SpongeBoba – nie mógł wymyślić, jak owa postać ma się prezentować. Pierwotnie SpongeBob miał przypominać kształtem i kolorem kartofla, stwierdzono jednak, że taki bohater nie spodoba się najmłodszym oraz uczyni serial mniej zabawnym. W trakcie mycia naczyń Stephen wpadł na pomysł, by zmienić anatomię SpongeBoba na wzór zwykłej gąbki do mycia naczyń. Nowa wersja bohatera przyjęła się i odtąd śmieszy dzieci na całym świecie.

Spongebob mieszka na dnie oceanu w miejscowości Bikini Dolne w domu z ananasa. Swoją egzystencję dzieli z ulubionym zwierzątkiem, ślimakiem Gacusiem. Sympatyczna gąbka wiele czasu poświęca zabawie. Jego ulubione zabawy to puszczanie baniek i łowienie meduz. Jego pozytywne nastawienie do świata stwarza mu wielkie możliwości, które przeważnie wykorzystuje. Nadmiar wigoru nie zawsze podoba się otoczeniu, w którym akurat znajduje się SpongeBob – jest wesoły, ale również nierozgarnięty i raczej mało odpowiedzialny, nie zawsze zdaje sobie sprawę z tego, że naraża się innym. Mimo tych wad, znajduje również czas, aby na poważnie traktować życie: zatrudniony jest w restauracji Tłusty Krab, gdzie przygotowuje kraboburgery, niezwykły morski delikates. Praca jest dla niego bardzo ważna, podobnie jak zaufanie i dobre zdanie o nim swojego szefa, pana Kraba. Jest wobec niego lojalny (podobnie jak wobec swoich przyjaciół) i za nic w świecie umyślnie nie wystawiłby na szwank pana Kraba oraz swojej reputacji. Równie ważni dla SpongeBoba są przyjaciele: Patryk, Sandy oraz Skalmar.

Bohaterowie
Główni 

SpongeBob Kanciastoporty (ang. SpongeBob SquarePants) – żółta gąbka ubrana w kwadratowe spodenki. Mieszka w swoim domku z ananasa razem ze ślimakiem Gacusiem. Uwielbia smażyć, gdyż sprawia to mu przyjemność. Pracuje w restauracji pana Kraba. W wolnych chwilach lubi puszać bańki i łowić meduzy. Przyjaźnie nastawiony do życia, nie boi się przygód.
Patryk Gwiazda (ang. Patrick Star) – różowa rozgwiazda nosząca tylko jaskrawozielone krótkie spodenki w fioletowe kwiaty. Mimo, że ma niezwykle niski iloraz inteligencji jest najlepszym przyjacielem i nieodłącznym kompanem SpongeBoba. W wolnym czasie lubi nic nie robić lub łapać meduzy. Mieszka pod wielkim głazem, jest sąsiadem Skalmara.
Skalmar Macka (ang. Squidward Tentacles) – niebieska ośmiornica, która mieszka w domu pomiędzy SpongeBobem a Patrykiem. Denerwuje go ich zachowanie, gdyż uważa, że są dziecinni. Uważa się za najlepszego muzyka. Kocha grę na klarnecie, mimo iż nie został obdarzony zbyt wielkim talentem do gry na tym instrumencie. Współpracownik SpongeBoba w Tłustym Krabie.
Sandy Pysia (ang. Sandy Cheeks) – pochodząca z Teksasu wiewiórka. Mieszka na drzewie, które okryte jest szklaną kopułą izolującą jej otoczenie od wody. Nosi specjalny akwalung, który umożliwia jej życie w ocenie. Uwielbia uprawiać sporty, razem ze SpongeBobem trenuje karate, a raczej Ka-Ra-Te.
Pan Krab (Eugeniusz H. Krab) (ang. Mr. Krabs, Eugene H. Krabs) – czerwony krab z lekką nadwagą. Właściciel restauracji Tłusty Krab. Nie lubi wydawać za dużo pieniędzy, ponieważ oszczędzanie to jego motto. Jest w stanie sprzedać swoją matkę, jeśli dostałby dużo pieniędzy. Mieszka w wielkiej kotwicy razem ze swoją córką, Perłą.
Gacuś (ang. Gary) – zwierzątko domowe SpongeBoba. Niebieski ślimak, który nie mówi jednak potrafi miauczeć jak kot. Nosi na sobie różową muszlę, w której potrafi zmieścić prawie wszystko. Chociaż posiada wyższy iloraz inteligencji niż SpongeBob. Jest mu bardzo oddany.
Plankton (Sheldon J. Plankton) – malutki organizm. Rywal pana Kraba, starający się wykraść tajny przepis na Kraboburger. Także prowadzi restaurację, zwaną Kubeł Pomyj, która mieści się na przeciwko Tłustego Kraba. Przez swoje złe postępowanie został znienawidzony przez całe miasto.

Poboczni 

Pani Puff – biała rozdymka o blond włosach ubrana w czerwoną sukienkę. Instruktorka jazdy, każdego pojazdu, który nie koniecznie posiada koła. Mimo iż jest kobietą w swojej pracy jest twarda i nieulegliwa. Cechuje ją także pedantyczność. Jej mężem jest lampka.
Larry Homar (ang. Larry the Lobster) – wielki czerwony homar noszący tylko jasnoniebieskie spodenki. Kulturysta podnoszący ciężary, uwielbia ze wszystkimi konkurować. Wiele swojego wolnego czasu spędza na miejskiej plaży, wyrabiając mięśnie. Jest bardzo dobrym przyjacielem SpongeBoba i Sandy.
Perła Krab (ang. Pearl Krabs) – wieloryb, przybrana córka pana Kraba, gdyż została zamieniona w szpitalu. Ma 15 lat i oprócz siebie nie lubi nikogo. Źle traktuje nawet swoje dwie najlepsze przyjaciółki Jenny i Judy. Uważa się za osobę popularną lecz w rzeczywistości tak nie jest.
Król Neptun (ang. King Neptune) – pan i władca całego oceanu. Jest zielonym, masywnym syrenem o rudych włosach ubranym w kożuch. Na głowie nosi koronę, która zakrywa jego łysinę a w ręku trzyma harpun. Zawsze jest pełen gniewu. W filmie zostaje skradziona jego korona. Ma córkę o imieniu Mindy, dla której zrobiłby wszystko.
Mindy – syrena i córka Neptuna. Ubrana w różową bluzeczkę. Niezwykle mądra i sprawiedliwa.
Pirat Patchy i papuga Potty (ang. Patchy the Pirate and Potty the Parrot) – pirat, przewodniczący fanklubu SpongeBoba oraz jego papuga. Prezentują półgodzinne odcinki specjalne.
Syrenaman i Skorupin (ang. Mermaid Man and Barnacle Boy) – dwaj emerytowani superbohaterowie, którzy są idolami SpongeBoba i Patryka.
Latający Holender (ang. The Flying Dutchman) – przerażający zielony duch pirata, legenda Bikini Dolnego. Mieszka na dużym opuszczonym statku. Kradnie dusze żywym. SpongeBobowi kilka razy udało się go spotkać, miał także okazję dołączyć do jego załogi.
Pirat Painty – pirat z obrazka. Śpiewa piosenkę początkową ze SpongeBobem.
Narrator – pojawia się w niektórych odcinkach opisując wydarzenia na początku odcinka. Ma francuski akcent.

Wersja polska

Wersja polska: na zlecenie Nickelodeon Polska − MASTER FILM
Reżyseria: Artur Tyszkiewicz
Dialogi: Dariusz Paprocki
Dźwięk: Kamil Radziszewski i Jakub Lenarczyk
Montaż: Jan Graboś
Kierownictwo produkcji: Dariusz Falana
Teksty piosenek: Dariusz Paprocki
Opracowanie muzyczne: Piotr Gogol
Wystąpili:

Jacek Kopczyński − SpongeBob
Paweł Szczesny − Patryk
Zbigniew Suszyński − Skalmar
Mirosław Zbrojewicz − Pan Krab
Monika Pikuła − Sandy
Dariusz Odija − Plankton
Elżbieta Kopocińska − Karen
Jacek Mikołajczak − Larry
Mirosława Krajewska − Pani Puff
Anna Gajewska –
Perła,
Agencja (odc. 9b)
Adam Bauman −
Lektor,
Kumpel bańka
Modest Ruciński –
Narrator (pierwsza seria),
Gacuś we śnie (odc. 15a)
Brudny Bąbel
Zbigniew Konopka − Pirat z obrazka
Włodzimierz Bednarski − Syrenaman
Janusz Wituch −
Skorupin
Tata SpongeBoba
Dominik Łoś − Bąblodziób
- Mama SpongeBoba
Aleksandra Koncewicz – Babcia SpongeBoba
Jakub Szydłowski – Latający Holender (pierwsza seria)
Jarosław Boberek – Król Neptun
Piotr Zelt –
Narrator (druga seria),
Latający Holender (druga seria)
Tomasz Kozłowicz - Kevin Morski Ogórek
- Ray Płaszczka